elektrik
Elektrik Motor Kontaktör Seçimi
Delta PLC Örnek Soru Similasyonu
ELEKTRİK TESİSLERİNDE TOPRAKLAMALAR YÖNETMELİĞİ topraklama koruma işletme torpaklaması Ag OG
EL KİTABI – 6 TOPRAKLAMA UYGULAMA ESASLARI
YG yüksek gerilim tesislerinin bakım onarımı
YG yüksek gerilim tesislerinin bakım onarımı.PDF “İndirmek için buraya tıklayın”
AÇIKLAMALAR………………………………………………………………………………………………..iii
GİRİŞ………………………………………………………………………………………………………………….1
ÖĞRENME FAALİYETİ-1…………………………………………………………………………………….3
1. ENERJİ HATLARI ARIZALARI…………………………………………………………………………3
1.1. Arıza Gidermede Alınacak Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri…………………………………3
1.2. Hatlarda Oluşabilecek Arıza Türleri…………………………………………………………………4
1.2.1. Hatların Kopması ……………………………………………………………………………………4
1.2.2. Hatların Kısa Devresi………………………………………………………………………………5
1.2.3. Hatların Toprağa Teması ………………………………………………………………………….5
1.3. Havai Hat Arızaları Giderme…………………………………………………………………………..6
1.3.1. Havai Hat Arızasını Gidermede Kullanılacak Araç ve Gereçler……………………….6
1.3.2. Arıza Yerini Tespit Etme………………………………………………………………………….7
1.3.3. Arıza Nedenini Tespit Etme………………………………………………………………………8
1.3.4. Arıza Giderme İşlem Sırası……………………………………………………………………….9
1.3.5. Arıza Gidermede Dikkat Edilecek Hususlar……………………………………………….12
1.4. Yer Altı Hatlarında Arızaları Giderme……………………………………………………………13
1.4.1. Yer Altı Hat Arızası Gidermede Kullanılacak Araç ve Gereçler…………………….13
1.4.2. Arıza Yerini Tespit Etme………………………………………………………………………..14
1.4.3. Arıza Nedenini Tespit Etme…………………………………………………………………….14
1.4.4. Arıza Giderme İşlem Sırası……………………………………………………………………..16
1.4.5. Arıza Gidermede Dikkat Edilecek Hususlar……………………………………………….17
1.5. Hattı Devreye Alma İşlemi……………………………………………………………………………17
UYGULAMA FAALİYETİ………………………………………………………………………………..18
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME……………………………………………………………………….19
ÖĞRENME FAALİYETİ-2…………………………………………………………………………………..21
2. TRAFO VE KORUMA SİSTEM ARIZALARI……………………………………………………..21
2.1. Arıza Gidermede Alınacak Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri……………………………….21
2.2. Trafo Arızalarını Giderme…………………………………………………………………………….22
2.2.1. Trafolarda Oluşabilecek Arıza Türleri……………………………………………………….23
2.2.2. Trafo Arızaları Tespiti Araç ve Gereçleri…………………………………………………..24
2.2.3. Trafo Arızasını Tespit Etme İşlemi…………………………………………………………..25
2.2.4. Trafo Arızasını Giderme İşlemi……………………………………………………………….26
2.2.5. Trafo Arızasını Gidermede Dikkat Edilecek Hususlar………………………………….27
2.3. Koruma Sistemleri Arızalarını Giderme………………………………………………………….28
2.3.1. Koruma Röleleri Arızalarını Giderme……………………………………………………….28
2.3.2. Parafudr Arızalarını Giderme…………………………………………………………………..32
2.3.3. Sigortaların Arızasını Giderme………………………………………………………………..35
2.3.4. Topraklama Sistemi Arızası Giderme………………………………………………………..39
2.4. Trafo ve Koruma Sistemlerini Devreye Alma…………………………………………………..43
UYGULAMA FAALİYETİ………………………………………………………………………………..44
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME……………………………………………………………………….45
ÖĞRENME FAALİYETİ-3…………………………………………………………………………………..47
3. KUMANDA ELEMANLARI VE PANO ARIZALARI…………………………………………..47
3.1. Arıza Gidermede Alınacak Emniyet ve Güvenlik Tedbirleri……………………………….47
3.2. Kumanda Elemanları Arızalarını Giderme……………………………………………………….48
3.2.1. Ayırıcıların Arızalarını Giderme………………………………………………………………48
i
3.2.2. Kesici Arızalarını Giderme……………………………………………………………………..50
3.3. Panoların Arızalarını Giderme……………………………………………………………………….55
3.3.1. Pano Arızalarını Tespit Etme Araç ve Gereçleri………………………………………….55
3.3.2. Oluşabilecek Arıza Türleri………………………………………………………………………55
3.3.3. Arızaları Tespit Etme İşlemi……………………………………………………………………58
3.3.4. Arızaları Giderme İşlemi………………………………………………………………………..58
3.3.5. Arızaları Gidermede Dikkat Edilecek Hususlar…………………………………………..59
3.4. Kumanda Elemanları ve Panoları Devreye Alma………………………………………………59
3.5. Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği……………………………………………………………..60
3.6. Topraklamalar Yönetmeliği…………………………………………………………………………..62
3.7. TEİAŞ İş Güvenliği Yönetmeliği…………………………………………………………………..63
UYGULAMA FAALİYETİ………………………………………………………………………………..76
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME……………………………………………………………………….77
MODÜL DEĞERLENDİRME……………………………………………………………………………….79
CEVAP ANAHTARLARI…………………………………………………………………………………….82
ÖNERİLEN KAYNAKLAR………………………………………………………………………………….83
KORUYUCU ELEKTRİK BAKIM KEB
Mesleki ve Teknik Eğitim Milli Eğitim Bakanlığı megep.meb.gov.tr
Merkezi bir tesiste kullanılan yaglı transformatör ile merkezi olmayan bir tesiste kullanılan dökme reçineli kuru tip transformatörün ekonomik yönden karsılastırılması
c. Transformatörler günde 16 saat, yılda 220 gün tam yükte devrede kalmaktadır.
d. 3×150+70mm’ lik NYY kablonun fiyatı 2.13 YTL/m alınmıstır.
e. Beton kanala kablo döseme birim fiyatı 3×150+70mm’ lik 0,11 YTL/m olarak
alınmıstır.
f. Beton kanal insaat birim fiyatı 0,58 YTL/m olarak alınmıstır.
g. Elektrik enerjisi fiyatı 1kWh için 0,13 YTL alınmıstır.
h. Transformatör fiyatları ise bir üretici firmanın 2005 yılı liste fiyatlarıdır
(1€=1,7YTL alınmıstır).
Tablo.1’ deki toplam yatırım masrafı; yaglı transformatörler ile merkezi sistemde
40,320 YTL, dökme reçineli kuru tip transformatörler ile merkezi olmayan sistemde
73.419 YTL olarak hesaplanmıstır. Merkezi olmayan sistemde dökme reçineli kuru
tip transformatörler için koruma hücresi öngörülmesi gerekir. Ancak yaglı
transformatörler için klasik transformatör hücresi öngörülmesi gerektiginden her iki
ek yatırım birbirini kompanze ettigi düsünülerek ihmal edilmistir.
Tablo.2’ deki kayıplar 16 yıllık sürede; Merkezi sistem için 511.121 YTL, merkezi
olmayan sistem için 315.732 YTL tutarındadır.
Sonuç olarak yapılan karsılastırmada görülüyor ki yatırım masrafları her iki sistemde
de birbirine yakın olmasına ragmen 16 yıllık bir isletme süresinde dökme reçineli
kuru tip transformatörlerin lehine kayıplarda bir tasarruf saglamaktadır. Bundan
baska yaglı transformatörler bakım gerektirdigi halde kuru tip transformatörler ömrü
boyunca bakım gerektirmezler. Pratik olarak isletmeye alındıktan sonra kuru tip
transformatörler unutulabilirler.
Kuru Tip Trafolar
Trafo Merkezleri
Trafo Merkezi ” sağ tıkla farklı kaydet”
YER ALTI ENERJİ HATLARI: KABLO,KABLO BAŞLIĞI
KURU TİP TRAFO
Neden Kuru Tip Transformatörler?
– Vakum altında döküm yapılmış epoksi reçine, nemin girmesini
engeller ve sert ortamlara karşı koruma sağlar.Bu yüzden de
nemli ve kirli alanlarda kolaylıkla çalışabilmektedir.
– Sargılara kaplanan dökme epoksi reçinenin yanmaz ve
kendiliğinden sönebilme özelliğinden dolayı yangın tehlikesi ve
kirliliğe sebep olabilecek sızıntı riski yoktur. Bu nedenle emniyetli
ve çevre dostudur.
– Kuru tip transformatörlerinin boyutlarının yağlı tip
transformatörlere göre daha küçük olması nedeniyle daha az yer
kaplama ve daha az inşaat işi gibi üstünlüğü vardır.
– Yağlı tip transformatörlere oranla düşük termal ve diyalektik
yaşlanma etkisiyle daha uzun transformatör ömrü sağlar.
– Kısa devrelere karşı yüksek dayanım ve aşırı yükü destekleyen
yüksek kapasite etkisiyle daha kullanışlıdır.
– Bakım gerektirmez.
– IEC 60076-11’e göre ;
* Klimatik C1/C2
* Çevre (yoğunlaşma ve nemlilik) E2
* Yangın davranışı F1
Kuru Tip Dağıtım Trafoları
Dry-type transformers
ABB offers a full range of dry-type transformers with primary voltages through 72 .5 kV in built according to all major standards including IEC and ANSI.